[ Pobierz całość w formacie PDF ]

nie opiera się na kryterium, które jest prawdziwe samo
być zdrada uznanej prawdy. Nie może tego również czynić
w sobie, lecz na naszej decyzji, ostatecznie na szukaniu
cała ludzkość. Dotykamy tutaj naprawdę newralgicznego
korzyści. W tego rodzaju  relatywistycznym" kontekście
punktu współczesności: idea prawdy została w praktyce
etyka teleologiczna bÄ…dz konsekwencjalistyczna staje siÄ™
usuniÄ™ta i zastÄ…piona ideÄ… postÄ™pu. Sam postÄ™p jest praw­
w ostateczności nihilistyczną, nawet jeśli sama tego nie
dą. Jednakże ta pozorna gloryfikacja postępu powoduje,
dostrzega. A to, co w tej koncepcji rzeczywistoÅ›ci nazywa­
że traci on kierunek i staje się daremny. Jeśli bowiem nie
ne jest  sumieniem", przy gÅ‚Ä™bszej refleksji okazuje siÄ™ eu­
ma żadnego kierunku, cały ów postęp może być równie
femistycznym sposobem stwierdzenia, że nie ma żadnego
dobrze cofaniem się. Teoria względności, sformułowa-
sumienia we właściwym znaczeniu, żadnej  conscientia",
a więc  współpoznawania" z prawdą. Każdy sam ustanawia
10
Por. P. Berglar, Die Stunde des Thomas Morus, Ölten - Freiburg
własne kryteria, a wśród powszechnego relatywizmu nikt
1981 (wyd. 3), s. 155nn.
164
165
KOZCIÓA - WSPÓLNOTA W DRODZE
VI. SUMIENIE A PRAWDA
nie może na tym polu drugiemu pomagać, a tym bardziej
przed którym stajemy dzisiaj. Odrzucenie możliwoÅ›ci po­
coś mu nakazywać.
znania przez człowieka prawdy prowadzi najpierw do czysto
W tej sytuacji zrozumiaÅ‚y staje siÄ™ skrajny radyka­ formalistycznego stosowania słów i pojęć. Zagubienie zaÅ›
lizm współczesnej dyskusji na temat etyki i jej centralne­ treÅ›ci, zawartoÅ›ci pojęć, prowadzi do czystego formalizmu
go punktu - sumienia. Wydaje mi się, że w historii myśli w wypowiadanych sądach, co miało miejsce w przeszłości,
możemy odnalezć analogię do tej sytuacji w polemice So- jak również dokonuje się dzisiaj. W wielu środowiskach nie
kratesa-Platona z sofistami. Zostaje tam poddany próbie stawia się już dzisiaj pytania, co człowiek myśli. Ma się już
rozstrzygajÄ…cy dla czÅ‚owieka wybór jednej z dwóch zasadni­ gotowy sÄ…d na temat jego sposobu myÅ›lenia, wedÅ‚ug któ­
czych postaw życiowych: z jednej strony mamy wiÄ™c wiarÄ™ rego można mu przypisać jednÄ… z gotowych etykiet for­
w możliwość poznania prawdy przez człowieka, a z drugiej malnych: konserwatysta, reakcjonista, fundamentalista,
- wizjÄ™ Å›wiata, w której czÅ‚owiek sam tworzy kryteria, ja­ progresista, rewolucjonista. Już samo zaszufladkowanie do
kimi bÄ™dzie siÄ™ kierowaÅ‚ w życiu". Fakt, że Sokrates, po­ jakiegoÅ› schematu formalnego wystarczy, by konfrontacja
ganin, mógł się stać w pewnym sensie prorokiem Jezusa z treścią pojęć stała się zbyteczna. To samo da się zauważyć,
Chrystusa, znajduje wedÅ‚ug mnie swoje uzasadnienie wÅ‚a­ w sposób jeszcze bardziej ewidentny, w odniesieniu do sztu­
śnie w tej podstawowej kwestii. Pozwala to przypuszczać, ki: to, co wyraża dzieło sztuki, jest całkowicie obojętne;
że zainspirowanemu przez niego sposobowi filozofowania może ono wysławiać Boga albo diabła; jedynym kryterium
udzielony został, by tak rzec, historio-zbawczy przywilej i że jest jego realizacja techniczno-formalna.
stał się on odpowiednią formą dla chrześcijańskiego logosu,
Doszliśmy w ten sposób do naprawdę zapalnego
gdyż chodzi tutaj o wyzwolenie przez prawdÄ™ i do praw­
punktu rozważanej przez nas problematyki: gdy nie liczą
dy. Abstrahując od okoliczności historycznych, w których
się już treści, jeśli wszędzie dominuje czysta prakseologia,
miaÅ‚ miejsce spór Sokratesa z sofistami, można od razu za­
wówczas najwyższym kryterium staje się technika. To zaś
uważyć, że mimo odmiennych argumentów i innej termi­
oznacza, że władza, czy to rewolucyjna czy reakcyjna, staje
nologii w gruncie rzeczy dotyczy on tego samego problemu,
siÄ™ kategoriÄ… dominujÄ…cÄ… nad wszystkim. Tak wÅ‚aÅ›nie wy­
gląda wynaturzona forma podobieństwa do Boga, o której
mówi opowiadanie o grzechu pierworodnym: droga czy­
" Na temat polemiki Sokratesa z sofistami por. J. Pieper, Miß­
stych umiejÄ™tnoÅ›ci technicznych, droga niepodzielnej wÅ‚a­
brauch der Sprache-Mißrauch der Macht, w: Tenże, Über die Schwie­
dzy, jest naśladowaniem bożka, a nie urzeczywistnianiem [ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • rafalstec.xlx.pl